„𝐌𝐎́𝐃𝐋𝐌𝐘 𝐒𝐈𝐄̨”
𝐙𝐮𝐳𝐚 𝐃𝐨𝐥𝐞𝐠𝐚, 𝐌𝐚𝐫𝐢𝐮𝐬𝐳 𝐒𝐳𝐜𝐳𝐲𝐠𝐢𝐞ł
𝟏𝟒.𝟎𝟖 – 𝟏𝟐.𝟏𝟎.𝟐𝟎𝟐𝟓
𝐰 𝐫𝐚𝐦𝐚𝐜𝐡 𝐜𝐲𝐤𝐥𝐮 “𝐂𝐳𝐲𝐭𝐞𝐥𝐧𝐲 𝐎𝐛𝐫𝐚𝐳” ***
𝐤𝐮𝐫𝐚𝐭𝐨𝐫𝐤𝐚: 𝐄𝐦𝐢𝐥𝐢𝐚 𝐎𝐫𝐳𝐞𝐜𝐡𝐨𝐰𝐬𝐤𝐚
___________________________
𝐖𝐞𝐫𝐧𝐢𝐬𝐚𝐳̇: 𝟏𝟒.𝟎𝟖.𝟐𝟎𝟐𝟓, 𝐠𝐨𝐝𝐳. 𝟏𝟖.𝟎𝟎
___________________________
Wystawa „𝐌𝐎́𝐃𝐋𝐌𝐘 𝐒𝐈𝐄̨” to projekt, który wyrasta z rozmowy – tej faktycznej i tej milczącej, prowadzonej między słowem a obrazem, między pisarzem a artystką, między materią a znaczeniem. Spotkanie Zuzy Dolegi i Mariusza Szczygła w 2023 roku rozpoczęło się od fascynacji. On – zauroczony językiem jej prac. Ona – operująca formą, która mówi nawet wtedy, gdy milczy.
Wszystko zaczęło się od zaproszenia artystki do rozmowy, której efektem był felieton Mariusza Szczygła pod tytułem “Popiół ze słów” opublikowany w „Wysokich Obcasach Extra” (nr4(130)/2023). W tym literacko-artystycznym dialogu oboje zdradzają swoje uwielbienie do słów, papieru i materii druku. Ta wspólna wrażliwość na medium i detal, stała się punktem wyjścia do współpracy. Kuratorka Emilia Orzechowska uchwyciła ten moment porozumienia i zaprosiła ich do stworzenia wspólnej wystawy – zderzenia słowa i obrazu, myśli i materii.
To, co osobiste, przechodzi tutaj w uniwersalne. To, co widzialne, ustępuje miejsca temu, co “szczelinowe”, domyślne, niematerialne. Przestrzeń krużganka Galerii EL staje się miejscem procesu: zakrywania, odsłaniania, nazywania i przemilczania. Jak w cortazarowskiej “grze w klasy”, powracającej w twórczości Dolegi, która próbuje „bez słów dojść do słowa” – zanurzyć się w tym, co “pomiędzy”.
Wystawa wpisuje się w nowy cykl kuratorski pt. „Czytelny Obraz”, w którym słowo i obraz traktowane są jako równoprawne języki ekspresji. W „MÓDLMY SIĘ” słowo Mariusza Szczygła nie pełni funkcji komentarza – jest współtwórcą, partnerem, impulsem i materią dla gestu twórczego Zuzy. Autor pyta: jak się modlisz?, do kogo się modlisz?, w jakiej intencji? – i oddaje głos tym, którzy się modlą: religijnie i świecko, rytualnie i codziennie, w ciszy, szeptem, albo przez gest. Na zapytanie odpowiedziało 60 osób, dzieląc się swoimi osobistymi doświadczeniami modlitwy, spośród których pisarz wybrał 25 wyznań i to one stały się materiałem twórczym dla artystki i punktem wyjścia do stworzenia ich wspólnej wystawy.
Te osobiste modlitwy, refleksje, intymne szeptania i wielogłosy stanowiły materiał wyjściowym dla Zuzy Dolegi. Artystka, używając swojej autorskiej technika pirografii – wypalania słów w papierze, stworzyła na wystawę „MÓDLMY SIĘ” nowy cykl prac, zainspirowany formą modlitewnika, ale przekraczając jego ramy – otwierając się na rytuały codzienności, współczesne sposoby poszukiwania sensu i ukojenia.
Jej praktyka, zanurzona w materii – często tej odrzuconej, ubogiej, ale jednocześnie nośnej – przekształca się w coś synkretycznego i eklektycznego. Słowo zderza się tu z pustką po słowie. Odpady stają się ikonami. Artystka nie boi się momentów przejściowych – zaciemnienia, zaćmienia, bycia „pomiędzy”. To nie są stany zawieszenia, ale napięcia – miejsca, w których możliwa staje się modlitwa jako gest twórczy.
W krużganku Galerii EL modlitwa rozgrywa się jako intymny performance między słowem a obrazem, między wiarą a wątpliwością, między dawnym a teraźniejszym. To nie tylko wystawa – to próba uchwycenia, czym może być modlitwa dzisiaj: wołaniem, próbą kontaktu, aktem trwania „gdzie indziej”. Z tych intymnych odpowiedzi, osobistych wyznań i fragmentów myśli powstaje materiał wyjściowy dla Zuzy Dolegi, która w swoim artystycznym działaniu korzysta z praktyki blackout poetry – sztuki odnajdywania nowych znaczeń w istniejącym już tekście. Tworzy z tego, co (nie) jej, wydobywa głos z obcego zapisu, przekształcając go w coś osobistego, a jednocześnie pojemnego – zdolnego pomieścić także doświadczenia odbiorców.
Wystawa „MÓDLMY SIĘ” nie jest próbą zdefiniowania modlitwy. To raczej pytanie o jej miejsce dziś: w rzeczywistości przyspieszonej, rozbitej, złożonej z nieskończonej ilości głosów i narracji. Modlitwa w tym ujęciu to nie tylko religijny akt, ale także gest skupienia, trwania, poszukiwania sensu. Może być prośbą, błaganiem, może być kontemplacją, westchnieniem, ale też po prostu: chwilą ciszy w zgiełku.
To wystawa o przejściach. O chwilach „pomiędzy”. O tym, co się kryje w szczelinach – między znaczeniem a jego brakiem, między słowem a pustką, między pamięcią a zapomnieniem. To przestrzeń, w której obraz i tekst, artyści i odbiorcy, mogą wspólnie trwać – w modlitwie, w milczeniu, w pytaniu.
___________
𝐙𝐮𝐳𝐚 𝐃𝐨𝐥𝐞𝐠𝐚 – ur. w 1990 roku w Gdyni, gdzie mieszka i tworzy w dziedzinie sztuk wizualnych. Od 2012 roku specjalizuje się w technice pirografii, którą łączy zawsze ze sztuką papieru, tkaniną artystyczną, instalacjami typu site specific. Tworzy również monumentalne instalacje papierowe, kolaże, dzieła w duchu asemic writing, blackout i redacted poetry. W poszukiwaniach twórczych zajmują ją także zagadnienia z dziedzin takich jak nieczytelność pisma, neuroestetyka i synestezja w sztuce. Absolwentka Wydziału Malarstwa ASP w Gdańsku, adiunkta na Wydziale Malarstwa ASP w Gdańsku, doktora sztuk pięknych. Jej prace były prezentowane i znajdują się w kolekcjach między innymi w: Polsce, Niemczech, Danii, Macedonii, Turcji, Tunezji, Japonii, Chinach, Australii, Argentynie, Ekwadorze. Członkini prestiżowego, międzynarodowego stowarzyszenia IAPMA. Laureatka stypendiów i nagród, w tym Nagrody Miasta Gdańska dla Młodych Twórców w Dziedzinie Kultury za rok 2020 oraz laureatka tegorocznej edycji targów sztuki paper positions w Belinie.
𝐌𝐚𝐫𝐢𝐮𝐬𝐳 𝐒𝐳𝐜𝐳𝐲𝐠𝐢𝐞ł – reporter, pisarz. Dziennikarz Roku 2013 w konkursie Grand Press. Jego książka „Gottland” zdobyła Europejską Nagrodę Książkową (2009), oraz francuską Prix Amphi (2008). Jest laureatem podwójnej Nagrody Literackiej NIKE (2019) w głosowaniu jury i czytelników za „Nie ma” oraz NIKE 25-lecia. Jest prezesem Fundacji Instytut Reportażu oraz wykładowcą w Polskiej Szkole Reportażu. Ostatnio wydał zbiór esejów o warsztacie autora non-fiction „Fakty muszą zatańczyć”. Jest absolwentem Wydziału Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego, ukończył też podyplomowe studia z historii sztuki nowoczesnej w Instytucie Sztuki PAN.
_____________
*** Czytelny Obraz – nowy cykl wystaw w Galerii EL
“MÓDLMY SIĘ” to druga, po "Nie kończy się" Justyny Tomskiej i Łukasza Dziedzica, wystawa inaugurująca nowy cykl kuratorski "Czytelny Obraz", zainicjowany przez Emilię Orzechowską w Galerii EL. Projekt opiera się na współpracy duetów artystycznych: twórców i twórczyń wizualnych z artystami i artystkami słowa – pisarzami, poetkami, dramaturgami. Celem cyklu jest stworzenie przestrzeni, w której obraz i słowo funkcjonują na równych prawach, uzupełniając się i wchodząc w dynamiczny, twórczy dialog. "Czytelny Obraz" to eksperyment kuratorski, który zakłada symbiotyczność i spójność ekspozycji – tekst nie tylko towarzyszy obrazom, ale również materializuje się w przestrzeni wystawy, stając się jej integralną częścią.
______________
Instytucja Kultury Miasta Elbląga
Patroni medialni: NN6T, Miej Miejsce, Format
Also check out other Arts events in Elblag, Literary Art events in Elblag.
|
